04 | Izindaba
Friday, 31 October 2025
YINGXENYE yamabutho nabaseNdlunkulu kaZulu abebesemhlanganweni obewubizwe yiSilo uMisuzulu, eMashobeni, oPhongolo.
ISITHOMBE: SITHUNYELWE
Phumlani Gama
UYALE ngokubaluleka kokukhulunywa kweqiniso, lingahlanekezelwa ngenhloso yokucindezela isiko laKwaZulu uMntwana uPhilemon, waseNdlunkulu kaZulu, endlini yaKwaFihlinqindi.
Ubekhuluma egameni labantwana basendlunkulu, emhlanganweni womndeni, amakhosi, izinduna namabutho ngokwahlukana kwawo, obusesiGodlweni eMashobeni, oPhongolo, ngoLwesithathu.
Lo mhlangano ububizwe yiSilo uMisuzulu kaZwelithini, iNdlulamithi, esikhwele sadilika kumnewabo, uMntwana uSimakade ngokuqhubeka nokusibangisa isihlalo sobukhosi.
NGUMNTWANA uPhilemon, wasendlini yaKwaFihlinqindi.
UMntwana uPhilemon uthe kuyishwa ukuthi kunabathile abawuzalo lwasendlunkulu, abasembangweni wesihlalo sobukhosi, asebeze balufaka enkantolo lolu daba.
"Kubuhlungu ukuthi kunabantu abakhuluma okungelona iqiniso, abadukisa isizwe. Bafanelwe wukutshelwa ukuthi badukile.
"Lokhu ngikusho ngoba akekho ongenalo ulwazi lokuthi intombi elotsholwe yisizwe yiyona esuke izozala inkosana yomndeni.
"Isihlalo ngesikaNdlunkulu uMantfombi Dlamini-Zulu - ozalwa yiNgonyama uSobhuza Dlamini, njengoba kunguyena owalotsholwa yisizwe. Mina ngiyakholelwa ekutheni kufanele kukhulunywe iqiniso.
"Ngathatha isinqumo sokukholwa, amanga kangiwakhulumi. Amagama engiwakhulumayo ngiyofa nawo.
"Izwe laKwaZulu nesihlalo sobukhosi liholwa ngesiko. Kuyiphutha ukuphambana nesiko lesizwe," kusho uMntwana uPhilemon.
YISILO uMisuzulu kaZwelithini nomnewabo, uMntwana uSimakade.
INdlulamithi ithe nakuba zikhona izinkulumo ngombango wesihlalo sobukhosi, kodwa ikuthola kunzima ukuxola ngezinkulumo ezingezinhle ezikhulunywa ngabathile ngegama likanina.
"Ngiyafisa nje nokuthi ngisho ukuthi ezinsukwini ezimbalwa, bekufike abefundisi bezohlambulula isigodlo emuva kokuba ezinyangeni ezimbili kungene amaphoyisa, asihlukumeza.
"Kungizwisa ubuhlungu ukuthi la maphoyisa athunyelwa ngabathile.
"Kubi lokhu okwenzekayo ngoba laba abenza lokhu bonela izingane ezisencane.
Umbango wesihlalo kudala waba khona, ngisho nobaba babembangisa. Kwesinye isikhathi wayengitshela, abuye athi kulungile mabayekwe ngoba useyabazi.
"Nanamuhla kunabanye abakhuluma indaba yokufakwa esiswini sikamntanenkosi ongizalayo (iNdlovukazi uMantfombi)," kusho iNdlulamithi.
Yindaba eyaziwayo ukuthi nguMntwana uSimakade okunenkulumo ethi "wafakwa esiswini" seNdlovukazi uMantfombi, njengengane yakhe angayizali.
ISilo siphume emhlanganweni saba nengxoxo ekhethekile nenkosi yesizwe saKwaMashabane, eManaba, uSizabantu kaZikhungo Gumede.
INkosi uGumede ibhekene nezinkinga kulezi zinsuku, okuhlanganisa nokuthungelwa ngomlilo kwenkantolo yayo.
ISilo siyitshele ukuthi sizoya endaweni yayo ngenhloso yokuyoncela ulwazi oluningi kuyona.