06 | Izindaba

Friday, 04 July 2025

Ungqongqoshe uveze akufundiswa nguShenge kwethulwa impesheni yamakhosi


Unxuse ukuba kuphele umkhuba wokuwaphendula izichuse zemicimbi kahulumeni

Image

YINGXENYE yamakhosi ahlomule ngama-laptop,  emi noNgqongqoshe wezokuBusa ngokuBambisana nezoMdabu KwaZulu-Natal, uMfu Thulasizwe Buthelezi (ongowesi-6 ukusuka kwesokudla) emcimbini wokwethulwa kwesikhwama sawo sempesheni.

ISITHOMBE NGU: NHLANHLA GUMEDE

Phumlani Gama

UNXUSE ukuba kuqedwe umkhuba wokuphendulwa kwamakhosi izichuse nabahambeli bemicimbi eyahlukene kahulumeni, uNgqongqoshe wezokuBusa ngokuBambisana nezoMdabu KwaZulu-Natal, uMfu Thulasizwe Buthelezi.

Ubekhuluma emcimbini wokwethulwa kwesikhwama sempesheni yamakhosi, obusesishayamthetho esidala oNdini,  ngoLwesine.
Wonke amakhosi akulesi sifundazwe asezokwazi ukuba nemihlomulo yempesheni njengazo zonke izisebenzi zikahulumeni waseNingizimu Afrika.

Echaza uButhelezi, uthe amakhosi asezokwazi ukuba nempesheni azoyithola emuva kwesikhathi esithile, noma uma esethatha umhlalaphansi.

Kwethulwe nohlelo lwesikhwama oluzolekelela ukukhokhela izindleko zasezibhedlela uma inkosi idunguzela.

Image

NGUMFU Thulasizwe Buthelezi, ekhuluma emcimbini wamakhosi.

ISITHOMBE NGU: NHLANHLA GUMEDE

UButhelezi ubalule ukuthi ziningi izigameko esezenzekile, lapho bekubonakala amakhosi evela njengabantu abanganikwa inhlonipho ewafanele.

"Enye inkosi yesizwe yayidunguzela. Yangeniswa kwesinye sezibhedlela zikahulumeni, kodwa kwakunyantisa okwakubonakala kwenzeka enkosini yesizwe. Izingane ezingabahlengikazi zivele ziyibize nje ngobaba maqede zithi 'sicela ushenxe baba, ubani okubizile'.

"Lokho kwenza ngabona kubalulekile ukuthi ngisungule uhlelo lwe-medical aid yamakhosi. Lolu wuhlelo engaluqala ngiseyimeya yaseZululand, khona lapha oLundi," kusho uButhelezi.

Uqhube wathi ngalezi zinhlelo, ufuna kubuyiswe isithunzi samakhosi.
"Nami ngafundiswa nguMntwana waKwaPhindangene, iNkosi Mangosuthu Buthelezi, ukuthi amakhosi angabantu bokuqala okufanele babekwe phambili.

"Kufanele uphele lo mkhuba wokuthi amakhosi aphendulwe izichuse okufanele zihambele imicimbi kahulumeni. Kuze kuphele isonto lonke inkosi yesizwe ilokhu ihambela imicimbi kahulumeni.

"Namuhla kasizile ukuzokwethula amaguqa, sizokwethula izikhwama ezizosiza amakhosi. Sifuna amakhosi athole impatho elinganayo naleyo enikwa amalungu esishayamthetho namakhansela, kanjalo nezisebenzi zikahulumeni," esho.

0